Mostrando entradas con la etiqueta handia. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta handia. Mostrar todas las entradas

sábado, 9 de septiembre de 2023

Vocabulario basco castellano francés. H.

H.

Es una letra poquísimo usada en los dialectos basco-hispanos, y aun puede decirse que completamente superflua, pues no tiene valor eufónico alguno. La mayor parte de los escritores están conformes en que puede y debe suprimirse, y algunos, como el P. Larramendi, opinan que debe subsistir únicamente para la distinción de ciertas voces equívocas. Son, sin embargo, contadísimas las que se hallan en este caso, y como quiera que en la pronunciación no hay tampoco medio de distinguir estas voces, que deben dejarse al buen sentido del lector, opino que, siguiendo el principio de que la escritura debe conformarse todo lo más exactamente posible con la pronunciación, la h debe suprimirse en absoluto en los dialectos de aquende el Bidasoa, en los que es un signo completamente inútil y redundante. No sucede así en los dialectos basco-franceses, en los que la h, que aspiran a la manera que lo hacen los ingleses y alemanes, tiene su valor eufónico; creo, sin embargo, que aun entre estos, se abusa quizás algún tanto del uso de esta letra, pues apenas se encuentra una voz donde no haya sido introducida.


Hain, hain. V. Ain. 

Hainbertze. V. Ainbeste

Hainitz, l. bn. hainitch, s. muy, mucho, (très, beaucoup). - Sin.: asko, arrás, guztiz.

Hain sarri, l. al punto, al instante, (aussitôt). 

Haize-a. V. Aize-a.

Handi-a. V. Andia. (N. E. Ver la película Handia, grande, gigante)

Handitasun-a, handitarsun- a. V. Anditasun-a.

Haren. V. Aren.

Hargatik. V. Argatik.

Haritz-a. V. Arech-a.

Hark. V. Ark.

Hartu, hartzen. V. Artu.

Hase, hasetu. V. Ase.

Hasi, hasten. V. Asi.

Hastatu, hastatzen, l. tocar, tentar, (tâter, toucher, manier doucement) . -Sinónimo: ukitu.

Hats-a, hax-a, s. bn. Véase Asnase-a.

Hau. V. Au.

Haur-ra. V. Aur-ra.

Hauta, hautatu. V. Autatu.

Hautsi, hauzten. V. Ausi.

Hauzi-a. V. Auzi-a.

Hedatu, hedatzen, edatu, edatzen, l. s. bn. edegin, g. b. extenderse, (étendre, s' étendre). - Sinón.: zabaldu, luzatu.

Heldu. V. Eldu.

Herresta, l. bn. herecha, bn. herexa (Pouvreau), huella, vestigio, reguero, (trace, trâinée). - Van-Eys opina que procede de herstu, apretar, oprimir, (serrer), pero quizás puede provenir de arrasta, errasta, arrastre, de donde ha tomado el castellano su verbo arrastrar. - En los dialectos basco-hispanos se ven usados arrastaka, errastaka, “a rastras, rastrando". - Sinónimos: hatz-a, oinhatz-a.

Hestu-a. V. Estu-a. 

Hertsi-a, ertsi-a, l. herxi-a, s. bn. estrecho, apretado, oprimido, (étroit).

Higaro, higatzen. Véase Igaro.

Hiri-a. V. Iri-a.

Hiritar-ra. V. Iritar-ra.

Hirugarren-a, hirurgarren-a. V. Irugarren-a.

Hitz-a. V. Itz-a.

Hoberen-a. V. Obe-a.

Holako. V. Orrelako.

Hor. V. Or.

Horma. V. Orma.

Hortakotzat, l. para eso, (pour cela).

Hotz-a. V. Otz-a.

Huna. V. Ona.

Hunenbat eta anbat, lab. tanto y tanto, tanto y tan bien, (tant et si bien).

Huntan. V. Ontan.

Hura. V. Ura.

Hura, d. d. pron. demostrativo, aquel, aquella, aquello, (celui-là).

Hurbildu, hurbiltzen, l. s. bn. aproximarse, acercarse, (approcher). - 

Hurbildik, de cerca, (de près).

Hurran, hurren. V. Urrean.

Hurrun. Véase Urrun, urruti.

Hustu-a. V. Ustu-a.

Vocabulario basco - castellano - francés - A - Z

Vocabulario basco – castellano – francés de todas las voces euskaras contenidas en este volumen. (N. E. Consultar también  https://euskara-e...